ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΠΟΙΗΜΑ "ΔΕΗΣΙΣ" του Κ. ΚΑΒΑΦΗ

             ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

                                           

     "ΔΕΗΣΙΣ" ΚΑΒΑΦΗ  (ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ)

  ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΕ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Δρ ΤΣΩΝΗ Μ.Ε. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Το 1945, με τη Συντακτική Πράξη 59/1945 ιδρύεται η ΑΔΕΔΥ , δηλαδή η Ανώτατη Διοίκηση Ενώσεων Δημοσίων Υπαλλήλων με σκοπό την οργάνωση, αλλά και εκπροσώπηση των δημοσίων υπαλλήλων σε συνδικαλιστικές οργανώσεις  καθιστώντας την ως κορυφαία διεκδίκηση  του δημοσιοϋπαλληλικού κινήματος.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΕΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

                                                                              

Δρ ΤΣΩΝΗ Μ.Ε. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Ο ρόλος του Διευθυντή σχολείου ως αξιολογητή των εκπαιδευτικών: Θετικές και αρνητικές συνέπειες για τη σχολική μονάδα

Ο ρόλος του Διευθυντή σχολείου ως

αξιολογητή των εκπαιδευτικών:

 Θετικές και αρνητικές συνέπειες για τη σχολική μονάδα

Η εφαρμογή της αξιολόγησης εγείρει προβληματισμούς και αντιδράσεις. Πρωτίστως ο Διευθυντής καλείται να αξιολογήσει τον εκπαιδευτικό με γνώμονα την αποτελεσματικότητα των δράσεων του και την επίτευξη των στόχων της σχολικής μονάδας. Ωστόσο, πόσο αντικειμενική είναι η αξιολόγηση όταν αυτή ασκείται από διοικητικούς και υπηρεσιακούς φορείς; Έχουν οι αξιολογητές τα απαραίτητα προσόντα; Με ποια κριτήρια οφείλουν να αξιολογήσουν; Τι αντίκτυπο μπορεί να έχει η αξιολόγηση στον εκπαιδευτικό και το έργο του; Ποιος ο ρόλος της Πολιτείας απέναντι στην κατάρτιση του εκπαιδευτικού και στην επαρκή θωράκισή του; Στην παρακάτω εισήγηση θα τεθούν τα θέματα αυτά προς προβληματισμό και αφορμή για περεταίρω διερεύνηση.  περισσότερα....

" ΈΞΟΔΟ" του Γ. Βλαχογιάννη

                                                      ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Δρ ΤΣΩΝΗ Μ.Ε. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Το ποίημα " ΈΞΟΔΟ" του Γ. Βλαχογιάννη, ανήκει στην ενότητα Εθνική ζωή, η οποία δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να γνωρίσουν σημαντικά ιστορικά γεγονότα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, όπως αποδίδονται στη λογοτεχνική εκδοχή τους. Αλλά και να κατανοήσουν τις διαφορετικές οπτικές μέσα από τις οποίες «βλέπουν» τα ιστορικά γεγονότα η ιστοριογραφία και η λογοτεχνία: πώς η ιστορία περιγράφει τα γεγονότα και η λογοτεχνία τον αντίκτυπό τους στη ζωή των μυθιστορηματικών χαρακτήρων. περισσότερα...

ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ ΑΦΟΡΜΗΣΗΣ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΗΜΕΡΑ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

 Δρ ΤΣΩΝΗ Μ.Ε. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

·         Να διακρίνουν οι μαθητές στο κείμενο την αξία της εργασίας- επαγγέλματος, και τη σημασία που έχει αυτή στην προσωπικότητα του ανθρώπου ως μονάδα αλλά και ως μέλος ενός συνόλου.

·         Να δουν πώς η  η επίμονη τάση των Ελλήνων να επιλέγουν τις σπουδές τους σύμφωνα με την κοινωνική θέση που θα αποκτήσουν μετέπειτα και όχι σύμφωνα με τις προοπτικές απασχόλησης οδηγεί σε αδιέξοδο

·         Να διαπιστώσουν ότι η Ελλάδα φτωχαίνει όχι µόνο λόγω των δηµοσιονοµικών ελλειμµάτων αλλά και επειδή οι κυρίαρχες πολιτικές επιλογές συµβάλλουν στην απαξίωση και τελικά στον διωγµό των παιδιών της, συχνά των πιο ικανών.περισσότερα...

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΩΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ

 ΕΝΑΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΔΙΝΕΙ  ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΣΤΗΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

                                                                                                 
                                                                                                                      Δρ ΤΣΩΝΗ Μ.Ε. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΤΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΑΥΤΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΩΝ ΠΟΥ ΥΦΙΣΤΑΝΤΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 

ΤΑ ΣΗΜΕΡΙΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΥΠΟΨΗ

Τον σχεδιασμό της διδασκαλίας

Κοινούς μορφωτικούς στόχους (γνώση, κατανόηση με βάση τις εμπειρίες, διερεύνηση, επικοινωνία, σύνδεση)

Να βοηθούν στη σύνδεση μεταξύ διδακτικών αντικειμένων «δράσεις για σχολική, κοινωνική και περιβαλλοντική ζωή, ΤΠΕ, βιωματικές δράσεις, οργάνωση σε μαθησιακά πεδία και αντικείμενα.περισσότερα......

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΩΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ Ή ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Τσώνη Μ. Ε.  Αναστασία
Δρ Φιλοσοφίας

Εκπαίδευση και αξιολόγηση

Η εκπαίδευση άλλοτε λειτουργεί ως μέσο κοινωνικής ανέλιξης και κινητικότητας και άλλοτε ως μέσο εξάρτησης και αναπαραγωγής του κοινωνικού status quo.

Η αξιολόγηση διαθέτει τρεις λειτουργίες` την παιδαγωγική που συμβάλλει στο να κατανοεί το παιδί τη σχέση ανάμεσα στην προσπάθεια και την επίτευξη, να μάθει τον τρόπο πώς να μαθαίνει, να πετύχει την αυτογνωσία του και να αποκτήσει συνειδητά την ταυτότητα του κριτικά σκεπτόμενου πολίτη. Επίσης, περιλαμβάνει την κοινωνική λειτουργία που θα τοποθετήσει τον νέο μέσα από τη διαδικασία της κοινωνικοποίησης ανάλογα με τις δυνατότητές του, στην οικονομική και επαγγελματική ιεραρχία. Έπεται η  θεσμική λειτουργία της αξιολόγησης, η οποία  θα  εμπλέξει  τον νέο στο παιχνίδι της εξουσίας. Τώρα ο νέος άνθρωπος θα κλιθεί  να "προάγει" και να "επιλέγει".

Προβλήματα που προκύπτουν από την αξιολόγηση είναι :

Πού πρέπει να πέσει το βάρος,

·         στο διδακτικό έργο ή στον αποκλεισμό κάποιων αδύναμων  και στην αντικατάστασή τους από άλλους;

·         Στην κατάκτηση γνώσεων από τον μαθητή ή στη  μαθησιακή πορεία και τον επαγγελματικό προσανατολισμό;

·         Στον εκπαιδευτικό, τα μέσα που χρησιμοποιεί, στις μεθόδους διδασκαλίας, στο εκπαιδευτικό σύστημα ή αποκλειστικά στον μαθητή;

·         Στον τρόπο εξέτασης ή στη διάρκεια της διδασκαλίας κατά τη σχολική χρονιά; περισσότερα...

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΟΥΣ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

Δρ ΤΣΩΝΗ Μ.Ε. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

Ο μαθητής τοποθετείται στο κέντρο της μάθησης και έχει ενεργό ρόλο. Ο εκπαιδευτικός είναι καθοδηγητής και παρατηρητής της όλης διαδικασίας και δίνει τις απαραίτητες διευκρινίσεις και επεξηγήσεις όποτε κρίνεται απαραίτητο. Οι μαθητές με βάση τα ενδιαφέροντα τους χωρίζονται σε ομάδες και επιχειρείται να γνωρίσουν τους ιλιαδικούς ήρωες μέσα από τον φακό του φιλόλογου, του ψυχολόγου, του λαογράφου, του ζωγράφου και του αναλυτή έργων τέχνης. Συνεδριάζουν στο πλαίσιο της ολομέλειας της τάξης και ακολουθεί συζήτηση γύρω από τα όσα διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια της ομαδοδυνεργατικής προσπάθειάς τους  περισσότερα...

https://www.youtube.com/watch?v=H3rmdxlx0fw

περισσότερα....

Επίσημο και ανεπίσημο Πρόγραμμα Σπουδών Το Ελληνικό Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών

 Τσώνη Μ.Ε. Αναστασία

Δρ Φιλοσοφίας

Mε το πέρασμα των χρόνων και τις ταχύτατες αλλαγές που επιφέρει η τεχνολογική ανάπτυξη καθίσταται όλο και πιο αναγκαίος ο εκσυγχρονισμός των προγραμμάτων σπουδών. Έτσι, η όλη σχεδίασή τους οφείλει να είναι όχι μόνο πιο αποτελεσματική ως προς τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό αλλά πρωτίστως να συμβάλλει στην αλλαγή του τρόπου σκέψης των μαθητών λαμβάνοντας υπόψη τις ατομικές τους διαφορές, να δομείται από την αρχή, να είναι λιγότερο δαπανηρός και αισθητικά πιο ευχάριστος από τις μετασκευές και να ωφελεί περισσότερα άτομα (Erlandson,2007)

            O όρος «πρόγραμμα σπουδών» χρησιμοποιείται για να περιγράψει τους στόχους, τα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα ή τα σχέδια μαθήματος, δηλαδή κάτι διαφορετικό από τα μέσα, τις μεθόδους, τα υλικά και τις αξιολογήσεις απλά.

Το αναλυτικό πρόγραμμα ορίζει αυτό που θεωρείται έγκυρη γνώση. Σύμφωνα με τον B. Bernstein η επίσημη εκπαιδευτική γνώση πραγματοποιείται μέσα από τρία συστήματα μηνυμάτων: 1) το αναλυτικό πρόγραμμα, 2) την παιδαγωγική διεργασία και γ) την αξιολόγηση. (Bernstein 1991 : 64), (Στο ίδιο : 63 κ.ε.). 2. Η σχολική γνώση ως η έγκυρη γνώση σε συνάρτηση με τους τρόπους διδασκαλίας και αξιολόγησης της μεταδιδόμενης γνώσης, διαμορφώνει τύπους σχολείων που απευθύνονται σε μαθητές με διαφορετική κοινωνική καταγωγή και πολιτισμικό περιβάλλον.περισσότερα.....

ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ: ΕΝΑ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΓΙΑ ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Δρ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Μ.Ε. ΤΣΩΝΗ

"ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΔΕΩΝ" του Α. ΣΑΜΑΡΑΚΗ

Πρόκειται για μια πρόταση εμπλουτισμένης διδασκαλίας, εφόσον στηρίζεται σε πρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό της επιλογής του διδάσκοντα, που λειτουργεί στη λογική του εκπαιδευτικού σεναρίου ως δημιουργικό προϊόν. Η εκπαιδευτική μέθοδος- τεχνική που επιλέγεται, συνδυάζει στοιχεία από την αποκαλυπτική/διερευνητική/συνεργατική μάθηση, τη μελέτη περίπτωσης, από την πορεία σταδιακής οικοδόμησης της γνώσης με την ερωταπόκριση, από τη διδασκαλία μέσα από τις πηγές, από τη διαθεματική προσέγγιση, από την Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη («Ανάγνωση Εικόνας»), και από την Ομαδοσυνεργατική. Έτσι η μάθηση προκύπτει αβίαστα μέσα από ένα στοίχημα ανακάλυψης που θέτουν οι ομάδες.περισσότερα....

Η ΜΕΘΟΔΟΣ PROJECT ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ

ΤΙ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ, ΟΤΑΝ ΑΣΧΟΛΗΘΕΙ ΜΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ;

Δύναμη κρίσης για έρευνα, αναπτύσσει την προσωπική του ζωτικότητα και δραστηριότητα με την εργασία για τη συγκέντρωση του υλικού, για τη διεξαγωγή συμπερασμάτων και τη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων και μέσα από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Αποκτά δεσμούς με ειδικούς επιστήμονες, καθηγητές, κέντρα, ινστιτούτα, πανεπιστήμια, φορείς κ.α., μαθαίνει τα μυστικά της μεθοδολογικής εργασίας, να κάνει συζήτηση σε γενικότερα θέματα και θέματα των ενδιαφερόντων του, αποκτά σπουδαίες γνώσεις και πληροφορίες. Βοηθά να αναπτυχθούν οι διανοητικές ικανότητες του ερευνητή, όπως η μνήμη, η σκέψη, η προσοχή. Μαθαίνει στην οργάνωση με μέθοδο και σύστημα….περισσότερα....

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

Η Παγκοσμιοποίηση ως σύμπλεγμα σχέσεων στα διάφορα πεδία εγείρει πολλές αμφισβητήσεις για τη λειτουργικότητά της. Άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι το «κλειδί» για την καταστροφή της βιομηχανίας και της απασχόλησης της χώρας σε σημείο να καθορίζει και την πολιτική των κρατών, ενώ άλλοι την βλέπουν ως διαδικασία κατά την οποία το εργατικό δυναμικό που μεταναστεύει, προσφέρει τις υπηρεσίες του. Ωστόσο, το μεταναστευτικό κίνημα αποτελεί σοβαρό κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό ζήτημα. Ποιες αντιλήψεις και πολιτικές επικρατούν, ποια τα αίτια και οι συνέπειες της για τους μετανάστες και τις χώρες υποδοχής; Ποιες οι θέσεις της Ελλάδας απέναντι στους Πρόσφυγες; Πόσο τα προγράμματα υποστήριξης και απασχόλησης συμβάλλουν στη μείωση της ανεργίας;   περισσότερα...

ΘΥΡΑΘΕΝ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΚΑΒΑΦΙΚΗΣ ΣΑΤΡΑΠΕΙΑΣ

ς

Αναντίρρητα κάθε ποιητική μονάδα του καβαφικού έργου μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ιδιαίτερης μελέτης, ερμηνευτικής ανάλυσης και εκτεταμένου σχολιασμού. «Η Σατραπεία» σύμφωνα με πληροφορίες που μας δίνονται στον Βιβλιογραφικό οδηγό του έργου των Diana Haas –Μιχάλη Πιερρή, 1.είναι το 18ο από τα 154 ποιήματα ως προς τον σχολιασμό, τις κριτικές και αναφορές με 61 λήμματα τουλάχιστον ως το 1983. 2.Ο συμβολισμός και ο διδακτισμός της «Σατραπείας» ενίσχυσαν την τάση για δημιουργία όχι μόνο ποικίλων παρωδιών αλλά και για την άκριτη χρήση των στίχων της Σατραπείας από πολιτικούς και δημοσιογράφους..περισσότερα.....

ΣΠΟΥΔΗ ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΝΟΕΡΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ

Δρ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Μ.Ε. ΤΣΩΝΗ

Ο αρχιεπίσκοπος Αντώνιος (Μιχαηλόβσκι), έζησε την περίοδο της μεγάλης αποστασίας της Ρωσίας από την πίστη στον Θεό. Διώχθηκε με βασανιστικό τρόπο τα έτη της θεομάχου εξουσίας, η οποία όχι μόνο αυτόν τον ίδιο προσπάθησε να εξαφανίσει αλλά και το όνομά του , διαδίδοντας γι’ αυτόν διάφορες συκοφαντίες. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος στοιχεία για τη ζωή του Αρχιεπισκόπου Αντωνίου διασώθηκαν λίγα. Εκτός όμως από αυτό ο Δεσπότης δεν κατέγραφε τις αναμνήσεις του ούτε κρατούσε ημερολόγιο. Στις ερωτήσεις των πνευματικών του παιδιών για το θέμα αυτό απαντούσε ότι στον επίσκοπο δεν αρμόζει να μιλά για τον ίδιο. Κάποτε, μόνο σε περίπτωση ανάγκης ή όταν αναφερόταν στον εαυτό του ως παράδειγμα, άφηνε να διαφανούν γεγονότα της ζωής του.περισσότερα...

ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΑΙΤΙΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

 ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ M.E.  ΤΣΩΝΗ 

Δρ. Φιλοσοφίας

 Τι είναι η προσευχή; Δεν είναι άλλο από την καρδιά, το κέντρο, την ψυχή και την ουσία της θρησκείας' γιατί αν δεν υπάρχει η προσευχή, δεν υπάρχει θρησκεία. 

Ο Cornelius Tiele, πατέρας της συγκριτικής ιστορίας των θρησκειών, λέει ότι όπου η προσευχή είναι βουβή, το ίδιο συμβαίνει και με τη θρησκεία. 

Ο Sabatier , φιλόσοφος της θρησκείας εισάγει την έννοια της εσωτερικότητας γι΄ αυτό αναφέρει ότι όπου δεν υπάρχει εσωτερική προσευχή, δεν υπάρχει και θρησκεία, διότι η προσευχή εκπροσωπεί την ψυχή και την ουσία της θρησκείας. 

Και ο Deissman, καθηγητής Θεολογίας στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου επαναλαμβάνει στην ουσία τα ίδια:«θρησκεία υπάρχει εκεί όπου είναι ζωντανή η προσευχή στον άνθρωπο.» 

Ενώ ο Χομιάκοβ, ορθόδοξος στοχαστής, βλέπει στην προσευχή την ανώτερη ζωή της εκκλησίας. Προσευχόμαστε γιατί δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς.

 Η προσευχή απ΄ όλους για όλους είναι σαν το αίμα που κινείται στο σώμα της εκκλησίας. Είναι η ζωή της, έκφανση ζωής, ο λόγος της αγάπης, η αιώνια πνοή του θείου Πνεύματος….

 Ας δούμε τώρα ποιες είναι οι προϋποθέσεις της προσευχής.περισσότερα...

ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΣΤΟΝ K.POPPER ΚΑΙ P.DUHEM

                                                                                                                                                     Δρ Αναστασία Μ.Ε. Τσώνη

 Στη χρονική περίοδο από το 1940-1960 η επιστημολογία στον αγγλοσαξωνικό χώρο διέπεται από την κυριαρχία του Λογικού θετικισμού. Στόχος του είναι η αξιόπιστη φιλοσοφική προσέγγιση της επιστήμης και «η λογική ανάλυση και εμπειρική θεμελίωση της έγκυρης γνώσης.» Καθώς όμως στα πλαίσια μιας θετικιστικής παράδοσης η έγκυρη γνώση ταυτίζεται με την επιστήμη-βέβαια μια παραδοσιακή γνωσολογία δεν είναι πια δυνατή - ο διπλός αυτός στόχος γίνεται η ανάλυση της λογικής επιστήμης και η οριοθέτηση της επιστήμης από τη μεταφυσική. Στο χώρο της επιστήμης ξεχωρίζει η επιστήμη της Φυσικής λόγω της σαφήνειας, της καθαρότητας των εννοιών, των δομών και της εσωτερικής της συνέπειας. Κάτι τέτοιο τονίζει κι ο M.Rey στο “The aim and the structure of the Physical Theory”, σελ.314 «Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Φυσική επιστήμη έχει μέσα της η ίδια την τιμή της Γνώσης». Ο Duhem, σελ.31 του ίδιου βιβλίου μιλά για το «λογικό συντονισμό» που καταφέρνει «μεταξύ των πειραματικών νόμων, προκειμένου να δημιουργήσει σχέσεις ανάλογες με την αληθινή τάξη πραγμάτων» ....περισσότερα

Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΖΩΗΣ- Η ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ

Ο Επίκουρος χώριζε τη διδασκαλία του σε τρία μέρη: την «Κανονική», που περιλαμβάνει κυρίως προβλήματα της γνώσης, τη «Φυσική», και την «Ηθική». Απέρριπτε τη φιλοσοφική παράδοση   της κλασικής εποχής. Στη γνώση δεν έδινε αυτοτελή αξία. Γι’ αυτό σκοπό της φιλοσοφίας του θεωρούσε την «αταραξία του πνεύματος, την απαλλαγή από το φόβο που νιώθει ο άνθρωπος για το θάνατο και τα φυσικά φαινόμενα» περισσότερα

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ - ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ

Ο ποιητής φιλόσοφος που δεν άφησε καμιά πνευματική μορφή ασυγκίνητη μπρος στη μεγάλη ποιητική ανθολογία του.

Δρ. Αναστασία Τσώνη

Η πρωτοτυπία ενός ποιητή είναι μια σύνθεση των διαφορών του από τους άλλους του καιρού του ή του έθνους ή μάλλον της γλώσσας του. Διαφορές ανομοιότυπες, αντιθέσεις και ιδιοτροπίες συνθέτουν την πρωτοτυπία μας και το ύφος μας. Πράγματι, ο Σικελιανός είναι μια χτυπητή σύνθεση από τα στοιχεία του είδους αυτού. Πρόκειται για τον ποιητή φιλόσοφο που δεν άφησε καμιά πνευματική μορφή ασυγκίνητη μπρος στη μεγάλη ποιητική ανθολογία του.περισσότερα

ΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΩΣ ΜΕΣΟ ΓΙΑ ΤΗ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟΥ

Δρ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Μ.Ε. ΤΣΩΝΗ

Η ζωή μας δεν είναι άλλο από εναλλαγές συναισθημάτων άλλοτε ευχάριστων κι άλλοτε δυσάρεστων ως απόρροια διαφόρων βιωμάτων μας.

Για το πώς γεννιέται ένα συναίσθημα, βρίσκουμε την απάντηση στο Βιβλίο της Γενέσεως, όπου αναφέρεται ως κάτι έμφυτο και  που έχει τις ρίζες του στην «έμπνευση»(Γένεσις,2^ο κεφ.στ.7.) του Θεού, όταν δημιούργησε τον άνθρωπο από χώμα και φύσηξε στο πρόσωπό του πνοή ζωής. Κι έγινε τότε ο άνθρωπος ζωντανή ψυχή.

Αυτή η πληροφορία άμεσα εξηγεί το γιατί ο άνθρωπος από μικρός ακόμη ψάχνει έντονα τον Δημιουργό του αλλά και την επικοινωνία μαζί του. Εξάλλου, το θρησκευτικό συναίσθημα ως μέσο για τη γνώση του υπερβατικού μαζί με άλλες ψυχικές δραστηριότητες εμφανίζεται στη συνείδηση του ανθρώπου ως πηγή της ιδέας για τον Παντοδύναμο. Η ιδέα αυτή αποτελεί αφενός την υποκειμενική βάση κάθε θρησκείας  αφετέρου θρησκεία χωρίς την Ιδέα για τον προσωπικό Θεό καθίσταται αδύνατη.

          Βέβαια κάθε συναίσθημα ποικίλλει ανάλογα με το ύφος, την ποιότητα και το βάθος του. Όμως δεν παύει να είναι κάτι ιδιαίτερα σύνθετο και υψηλό που σχετίζεται με την έννοια της θεϊκής δόξας και του θεϊκού μεγαλείου. Στη βάση του βρίσκονται ο θαυμασμός και η έκσταση. Μήπως καθετί ογκώδες ή δυνατό στο πνεύμα και στην σκέψη δεν προκαλεί αισθητική εντύπωση; Ο Θεός λοιπόν έχει όλες αυτές τις ιδιότητες :Είναι Πνεύμα αόρατο χωρίς όρια, αιώνιος, παντοδύναμος, πανταχού παρών, δίκαιος, τέλειος, άγια και αναμάρτητη βούληση, αγάπη, απέραντη ηθική δύναμη, η ανώτατη ωραιότητα και τόσα άλλα…Αυτός είναι ο λόγος που ο κάθε πιστός γεμίζει από θαυμασμό και έκσταση και μόνο στη σκέψη του Δημιουργού του. Γι΄ αυτό Τον τιμά, Τον προσκυνά, Τον εξυμνεί, Τον σέβεται και Τον τοποθετεί πιο ψηλά από ο,τιδήποτε.

          Αξίζει τώρα να επισημάνουμε  κάποιες διαπιστώσεις που προκύπτουν' έτσι βλέπουμε ότι από το ΜΕΓΑΛΕΙΟ και το ΣΕΒΑΣΜΟ γεννιέται το σύνθετο συναίσθημα της ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑΣ.

Και ενώ ο Θεός είναι πάνσοφος, άγιος, μέγας, κανένα μειονέκτημα δεν υπάρχει στην ύπαρξή Του, ο άνθρωπος είναι ατελής, αμαρτωλός και αδύνατος. Ακριβώς μέσα  σ΄ αυτήν την αντίθεση  βρίσκεται η βάση της ταπεινότητας.

          Σχετικά με το ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ παρουσιάζεται ο ΦΟΒΟΣ. Πόσο ασήμαντος αισθάνεται ο άνθρωπος και τι ρίγος τον καταλαμβάνει όταν σκεφτεί την ισχύ, την τελειότητα, την απεραντοσύνη και παντοδυναμία του Θεού! Πώς τρέμει ατενίζοντας το μεγαλείο του Θεού μην τον μετατρέψει σε σκόνη! Ή  όταν σκέφτεται την ενοχή και την οργή του Θεού πόσο τρομάζει!

           Από τα συναισθήματα του ΜΕΓΑΛΕΙΟΥ και της ΔΟΞΑΣ  του ΘΕΟΥ, της ΤΙΜΗΣ και του ΦΟΒΟΥ προκύπτει η ΕΥΛΑΒΕΙΑ.

Και ω! του θαύματος. Καθώς ο ευλαβής αντιλαμβάνεται την απεραντοσύνη του θεϊκού όντος, αναφύεται μέσα του το συναίσθημα του υψηλού. Και ενώ στον Θεό βλέπει τη μέγιστη ηθική δύναμη, την προσκυνά  συνειδητά.  Ενώ  όταν σκέπτεται «το άμετρο του θεϊκού όντος», «τον ανώτατο πανδίκαιο Δικαστή»,  προβάλλει τα δικά του περιορισμένα όρια, τρέμει για τις ενοχές του, ζητά έλεος και επιείκεια προς το έσχατο. Τότε πλημμυρίζει μέσα του από υψηλά συναισθήματα όπως φόβο, τιμή, βαθύτατη εσωτερική συγκίνηση που γίνεται αντιληπτή μόνο από τον ίδιο τον άνθρωπο και φυσικά εξολοκλήρου καταλαμβάνεται η ύπαρξή του από ευλάβεια.

          Αξίζει εδώ να αναφέρουμε κάποιες σκέψεις του Γάλλου Αστρονόμου Καμίλ Φραμαρόν: «Μυστηριώδες άγνωστο! Μεγάλη απέραντη οντότητα ! Ποιοι είμαστε εμείς; Το φτωχό ανθρώπινο σκουλήκι νομίζει ότι Σε γνωρίζει Θεέ…κόκκοι σκόνης, μηδαμινότητας είμαστε. Σε αγαπώ την ύψιστη άγνωστη, πρώτη αρχή, που μπροστά ο ανθρώπινος λόγος είναι αδύναμος. Όμως Συ Δημιουργέ με άκουσες! Η φωνή και η σκέψη μου θα φθάσει σε Σένα Θεέ, στην καθολική προσευχή όλου του κόσμου…».

Βασικό συστατικό στοιχείο του θρησκευτικού συναισθήματος είναι η ΠΙΣΤΗ. Αυτή η ενδελεχής αναζήτηση για τη γνώση του αόρατου κόσμου, για τον  Δημιουργό του κόσμου, για τον Θεό. Γιατί όσο υφίσταται ο εξωτερικός υλικός κόσμος άλλο τόσο υπάρχουν πραγματικά το θείο Ον και η ηθική τάξη.  Εξάλλου, ας μη γελιόμαστε, η ορθόδοξη θρησκεία απαντά με πληρότητα σε ερωτήματα σχετικά με την προέλευση του κόσμου, του ανθρώπου αλλά και στις υποχρεώσεις  που έχουμε απέναντι στον Θεό Δημιουργό, και στον πλησίον μας.

Με τη θρησκευτική πίστη συνδέεται η ΕΛΠΙΔΑ. Μήπως χωρίς την πίστη η ελπίδα δε θα ήταν μια απροσδιόριστη προσμονή; Γιατί όταν ο άνθρωπος είναι απόλυτα πεπεισμένος ότι θα πραγματοποιηθεί η ελπίδα, τότε η ελπίδα γίνεται αδιάσειστη πεποίθηση που οδηγεί στην εσωτερική ηρεμία. Εξάλλου, κύριο αντικείμενο της χριστιανικής ελπίδας είναι η μεταθανάτια ζωή, η μακαριότητα που ετοίμασε ως δώρο ο Θεός στους πιστούς Του που εκπληρώνουν το θέλημά Του.

Νομίζω πως θα ήταν λάθος να παραλείψουμε εδώ και μια άλλη ουσιαστική παράμετρο' αυτήν της ΑΓΑΠΗΣ. Ο άνθρωπος στρέφεται στον Θεό, όπως το παιδί στον πατέρα του, που ξέρει ότι νοιάζεται γι΄αυτό, προνοεί και το φροντίζει αγόγγυστα. Τι αισθάνεται γι΄Αυτόν; Έναν ανικανοποίητο πόθο, μια ανικανοποίητη πνευματική δίψα, μια ανέκφραστη έλξη που του γεμίζει την καρδιά ευδαιμονία και μακαριότητα απλά και μόνο στην σκέψη.

Αν θέλαμε να εκφράσουμε το θρησκευτικό συναίσθημα σε μια πιο σύνθετη βέβαια μορφή, θα αναφέραμε τη λέξη ΛΑΤΡΕΙΑ.

Γιατί το ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ως κατακλείδα είναι αυτό που σκορπίζει το ΦΩΣ στην επίγεια ζωή, την ΕΠΙΘΥΜΙΑ ώστε να στραφεί το βλέμμα μας στον Ουράνιο Πατέρα και την ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ να έλθει η βασιλεία Του και να γίνει το θέλημά Του «ως εν ουρανώ και επί της γης».

Y.Γ. (Το παραπάνω άρθρο αποτελεί ελεύθερη διασκευή σε άρθρο του Νικόλαου Ματζούρωβ, Καθηγητή Πανεπιστημίου Θεολογίας «Αγ. Κλιμεντίου Όχριντσκι» Σόφιας, στην έδρα Συστηματικής και Πρακτικής  Θεολογίας, στο περιοδικό «ΑЗBUKI», με θέμα: «Το θρησκευτικό συναίσθημα», 9,2,Σόφια,8 Μαρτίου,1994.)